Zowel in het belastingrecht als in het strafrecht bestaat het concept van subsidiaire of hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurder van een onderneming. Deze aansprakelijkheid geldt niet automatisch voor alle handelingen van de onderneming, maar is gekoppeld aan wat in de rechtsgeleerdheid compliance wordt genoemd.
In het belastingrecht wordt de subsidiaire aansprakelijkheid van de bestuurder alleen gebruikt als de onderneming failliet is verklaard en geen activa heeft om beslag op te leggen of al is ontbonden.
Vereisten voor de subsidiaire aansprakelijkheid van bestuurders
Volgens de jurisprudentie van de Spaanse Hoge Raad zijn er drie vereisten om de subsidiaire aansprakelijkheid van bestuurders vast te stellen. Ten eerste moet er een fiscale overtreding zijn gepleegd door de bestuurde onderneming. De belastingdienst moet eerst een sanctieprocedure starten en vaststellen dat er sprake is van een belastingovertreding. Pas daarna kan de subsidiaire aansprakelijkheid van de bestuurder in overweging worden genomen.
De tweede vereiste is de functie van de bestuurder op het moment van de overtreding. Het is irrelevant of de bestuurder later is teruggetreden of zijn functie heeft neergelegd. Wat telt, is dat de persoon bestuurder was op het moment dat de overtreding werd begaan.
Ten slotte moet nalatig handelen van de bestuurder worden bewezen. De overheid moet bewijzen dat de bestuurder niet de vereiste zorgvuldigheid heeft betracht bij het naleven van de fiscale verplichtingen. Met andere woorden, de bestuurder heeft onvoldoende zorgvuldig gehandeld om ervoor te zorgen dat de onderneming haar belastingverplichtingen nakomt.
Compliance
Nu we weten in welke gevallen bestuurders subsidiair aansprakelijk kunnen worden gesteld, is het ook belangrijk om te begrijpen wat compliance inhoudt en hoe het kan helpen om deze aansprakelijkheid te voorkomen.
Compliance is een term die meer gebruikt wordt in het strafrecht dan in het belastingrecht, maar naar onze professionele mening is het op beiden van toepassing. Naleving verwijst naar een reeks maatregelen en regels die door de bestuurder worden opgelegd om te zorgen voor naleving van de geldende wet- en regelgeving. Als een bestuurder werkprocedures instelt om ervoor te zorgen dat werknemers geen administratieve overtredingen begaan en hij kan aantonen dat deze interne regels daadwerkelijk worden toegepast, dan voldoet hij aan zijn zorgplicht en kan hij niet subsidiair aansprakelijk worden gesteld.
Op fiscaal gebied is het niet voldoende om enkel een fiscaal adviseur aan te stellen die alle belastingzaken regelt. De bestuurder moet extra toezichtmaatregelen nemen om naleving van de belastingwetgeving te waarborgen.
Het concept van gepast toezicht of gepaste zorgvuldigheid van de bestuurder is complex en kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd en juridisch worden betwist. Daarom is het van cruciaal belang dat bestuurders altijd een minimale documentatie bijhouden waaruit blijkt dat zij toezicht houden op de naleving van belastingverplichtingen. Elk geval is uniek, waardoor er geen vaste standaard kan worden vastgesteld voor de benodigde documentatie.
Denkt u dat u mogelijk subsidiair aansprakelijk bent? Aarzel dan niet om contact met ons op te nemen voor advies over uw specifieke geval.
Selena Escandell Beutick