Krakers, bezetters of hoe je ze ook wilt noemen, zijn een echte plaag in Spanje. Deze lieden ontnemen je woning door in te breken en de woning illegaal te bezetten, dus plegen verschillende misdaden om mee te beginnen. In veel gevallen wordt de woning kort en klein geslagen voordat ze weer doorgaan naar het volgende slachtoffer.
Het probleem van de krakers is dat ze inmiddels in sommige gevallen zijn uitgegroeid tot criminele organisaties die kunnen rekenen op gespecialiseerde juridische ondersteuning. Elke uitspraak die wordt gedaan in het kader van de duizenden procedures elk jaar wordt zorgvuldig geanalyseerd en in de gemeenschap van krakers gedeeld.
Waar criminele krakers tot voor enkele jaren geleden zich er niet aan waagden om vakantiewoningen te bezetten, is dat nu anders. Voorheen waren deze woningen geen mikpunt omdat een woning met aansluitingen op water en licht geacht wordt de verblijfplaats te zijn van de eigenaar. Het bezetten van die woning zou kunnen leiden tot een aanklacht wegens huisvredebreuk. Toch maken krakers in de laatste jaren steeds meer gebruik van het absoluut falende justitiële optreden in Spanje, en worden ook deze objecten steeds vaker gekraakt.
De eerste reactie van eigenaren die met deze vervelende situatie worden geconfronteerd, is om het licht en water af te sluiten.
Helaas is het belangrijk in gedachten te houden dat het afsluiten van de nutsvoorzieningen van je huis om de krakers te dwingen de woning te verlaten, kan worden beschouwd als een strafbaar feit. Dit strafbaar handelen wordt geregeld in artikel 172.1 van het Spaanse Wetboek van Strafrecht, waarin het volgende staat:
“Wie zonder wettige machtiging een ander met geweld belet te doen wat de wet niet verbiedt, of hem dwingt te doen wat hij niet wil doen, hetzij terecht of ten onrechte, wordt gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar of een geldboete van 12 tot 24 maanden, afhankelijk van de ernst van de dwang of de gebruikte middelen.”
Huisvesting, het recht op een waardig dak boven je hoofd, wordt als een fundamenteel recht beschouwd en speciaal erkend in de Spaanse grondwet. Wanneer het afsluiten van de nutsvoorziening erop gericht is de krakers het leven in de woning onmogelijk te maken, kan het als strafbaar handelen worden beschouwd omdat je daarmee de uitoefening van dat fundamentele recht verhinderd. Er zijn gevallen bekend waar aan eigenaren zware straffen worden opgelegd als ze krakers proberen te dwingen de woning te verlaten.
Dit gaat zover dat als de eigenaar er niets aan doet om afsluiting van de water en lichtvoorzieningen te voorkomen, bijvoorbeeld door de waterrekening niet te betalen, dit ook als dwang kan worden beschouwd. Dit druist in tegen het rechtsgevoel van vrijwel alle professionals die te maken hebben met dit fenomeen, zoals advocaten, rechters, politie en slachtoffers. Het is toch te gek dat iemand die misdrijven pleegt, zoals huisvredebreuk, inbraak en vernieling, beloond wordt met hun erkenning van fundamentele rechten. Naar onze mening wordt er door daders afstand gedaan van die fundamentele rechten op het moment dat ze illegaal de woning van een ander bezetten.
Er zullen best gevallen zijn waarin de bewoner of bezetter van het pand beschermd moet worden. Het is bekend dat deze criminelen krakers zich soms voordoen als legitieme eigenaren en de woning verhuren aan nietsvermoedende en onschuldige mensen. Deze huurders verdienen het natuurlijk ook niet om zonder water en licht te komen te zitten, maar naar onze ervaring zijn dit uitzonderingsgevallen. De meeste pseudo huurders of bezetters weten precies dat de bezetting van de woning het resultaat is van illegale acties.
Zolang er in Spanje geen effectief justitieel apparaat is en zo lang bepaalde rechters blijven vasthouden aan formele interpretaties in situaties waarin het recht materieel wordt geschonden, is het nodig ervoor te zorgen dat de vakantiewoning er permanent bewoond uit ziet. Mocht er dan toch iemand het lef hebben om de woning te kraken, moet er binnen 24 uur aangifte gedaan worden van huisvredebreuk, inbraak en vernieling. Of je het risico wilt nemen om ook het water en licht af te sluiten is een afweging die ieder voor zich moet maken.
Maria Dolores Garcia Santos