Hoe vaak komt het niet voor? Een echtpaar dat uit elkaar gaat, broers/zussen die een woning uit erfenis hebben gekregen en een van hen koop te anderen uit. In veel van deze gevallen blijven Gemeentes de plusvalia heffen, en dat mag niet.
De Hoge Raad heeft meerdere malen uitspraak gedaan in de gevallen van beëindiging van mede-eigendom, meer recentelijk het Hooggerechtshof van Catalonië, aangezien de verdeling en toebedeling van de gemeenschappelijke zaak interne handelingen van de gemeenschap van goederen zijn en geen overdracht is van het domein zelf. Voor een belastbare overdracht moet deze worden overgedragen aan een niet gemeenschappelijke derde partij.
Art. 104 van de TRLRHL, sectie 3 zegt dat
3. Er worden geen belastingen geheven in het geval van bijdragen van goederen en rechten die door de echtgenoten aan het echtelijke partnerschap worden gedaan, toebedelingen die in hun voordeel en hun betaling worden voldaan en overdrachten aan de echtgenoten tegen betaling van hun gemeenschappelijke eigendommen.
Evenmin zal belasting worden geheven in geval van overdracht van onroerend goed tussen echtgenoten of ten gunste van de kinderen, als gevolg van de tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken in geval van nietigheid, scheiding of echtscheiding, ongeacht het huwelijksvermogensstelsel.
Er wordt dus geen belasting geheven over de gemeentelijke meerwaarde in het geval van beëindiging van het gemeenschappelijk eigendom.
De uitspraak van de Hoge Raad van 23 mei 1998 geeft aan in haar algemene doctrine dat “de verdeling en toebedeling van het gemeenschappelijke goed interne handelingen zijn van de gemeenschap van goederen waarin geen EIGENDOMSOVERDRACHT plaatsvindt, zodat, bijgevolg, voor de eerste overdracht alleen die met een derde ontvanger kan worden begrepen” (dat wil zeggen dat alleen overdracht aan een derde die niet al mede-eigenaar was belast mag worden.
Meer recentelijk heeft het arrest van het Hooggerechtshof van Catalonië van 18 april 2013 opnieuw bevestigt dat de ontbinding van de gemeenschap geen overdrachtskarakter heeft, maar slechts een specificerend karakter, dat geen handeling vormt die onderworpen is aan de gemeentelijke vermogenswinstbelasting op de verhoging van de gemeentelijke grondwaarde (plusvalia) aangezien het ontbinden van mede-eigendom geen belastbaar feit betreft.
Maria Dolores Garcia Santos